Οικογένεια: Ο ρόλος της στις διατροφικές διαταραχές του ατόμου

Η δυναμική της οικογένειας σχετίζεται στενά με την εκδήλωση των διαταραχών πρόσληψης τροφής. Το παιδί θεωρείται σωματικά – οργανικά ευάλωτο, και η οικογένειά του εμφανίζει κάποια συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που προάγουν την ανάπτυξη και εκδήλωση των διαταραχών πρόσληψης τροφής. Κατά συνέπεια, η διαταραχή του παιδιού φανερώνει βαθύτερες ενδοοικογενειακές συγκρούσεις. Σε ό,τι αφορά την οικογένεια του πάσχοντος, θεωρείται ότι προδιαθεσιακοί παράγοντες για την εκδήλωση των διαταραχών αυτών αποτελούν η μεγάλη άσκηση ελέγχου, η μείωση της αυτονομίας του παιδιού, η μειωμένη ενσυναίσθηση, η μειωμένη συναισθηματική υποστήριξη, η υπερπροστασία και η αποφυγή επίλυσης συγκρούσεων.

Κοινωνικές έρευνες έχουν δείξει πως η δομή της οικογένειας επιδρά στις διατροφικές διαταραχές. Η αλλαγή της οικογενειακής δομής όπως για παράδειγμα το διαζύγιο των γονέων, η αποχώρηση τους ενός γονέα και η είσοδος ενός πατριού/μητριάς στην οικογένεια, φαίνεται να είναι ένας παράγοντας που επηρεάζει την εμφάνιση διαταραχών πρόσληψης τροφής.

H αυξημένη συχνότητα των πρώιμων ψυχοσωματικών διαταραχών των βρεφών, κυρίως της ανορεξίας, φαίνεται να παίζει καθοριστικό ρόλο κυρίως όταν η μητέρα βρίσκεται σε ένα μη επεξεργασμένο πένθος. Το σύμπτωμα θεωρείται το προϊόν της προβληματικής ταύτισης της μητέρας με το παιδί που της επιτρέπει να αποφύγει την κατάθλιψη αλλά μπλοκάρει την ψυχική ανάπτυξη του παιδιού. Μια παρόμοια κατάσταση συναντάται συχνά στις οικογένειες των ανορεκτικών εφήβων. Η μητέρα της ανορεκτικής δεν έχει κάνει το πένθος για ένα εξιδανικευμένο γονέα. Ένα μεγάλο μέρος των επενδύσεών της εξακολουθεί να του είναι αφιερωμένο και αυτή η επένδυση αποβαίνει εις βάρος των πραγματικών αναγκών της οικογένειάς της. Η έφηβη προσπαθεί να φτάσει αυτό το επιθυμητό άπιαστο αντικείμενο της μητέρας της και η ανορεξία μπορεί να είναι ένας τρόπος να πλησιάσει αυτό το ιδεατό που περικλείει τον θάνατο.

Με αφορμή την αναφορά του ρόλου της οικογένειας θα πρέπει να επισημανθεί και η πιθανότητα το άτομο με διατροφικές διαταραχές να έχει υποστεί κάποιου είδους σωματικής ή ψυχολογικής κακοποίησης. Μελέτες έχουν δείξει ότι τα άτομα που έχουν διαταραχές πρόσληψης τροφής ανέφεραν υψηλότερα ποσοστά σωματικής και ψυχολογικής κακοποίησης από την οικογένειά τους σε σχέση με τα άτομα που δεν παρουσιάζουν διαταραχές. Από τις έρευνες, υπάρχουν τρία στοιχεία της εμπειρίας κακοποίησης, τα οποία οδηγούν σε στενό συσχετισμό της κακοποιητικής εμπειρίας και της εκδήλωσης της διαταραχής:

1. το να έχει συμβεί η κακοποίηση σε πολύ μικρή ηλικία
2. το να περιλαμβάνει η κακοποιητική εμπειρία την επιβολή του ενηλίκου στο παιδί με τη χρήση της σωματικής του δύναμης – υπεροχής
3. το να είναι ο ενήλικος αυτός μέλος της οικογένειας του παιδιού – θύματος.