Ξεπερνώντας το φόβο των Πανελληνίων εξετάσεων

Εάν ο φόβος για τις εξετάσεις είναι πολύ μεγάλος, μπορεί να διαταράξει εκ των προτέρων, περισσότερο ή λιγότερο, τη μελέτη  του μαθητή. Αντί να συγκεντρώνεται κανείς στο μαθησιακό υλικό, η σκέψη του μονοπωλείται με όλα όσα μπορούν να πάνε στραβά στις εξετάσεις, με συνέπεια να ενδυναμώνεται ο φόβος για τις εξετάσεις.

Ο φόβος πριν ή κατά τη διάρκεια μιας εξέτασης είναι φυσιολογικός και μπορεί μέσα σε κάποια όρια να ενισχύσει την επίδοση. Ο φόβος για τις εξετάσεις γίνεται πρόβλημα όταν βλάπτει ουσιαστικά την ικανότητα για επίδοση και προκαλεί στο άτομο πίεση και άγχος που το κάνουν να υποφέρει.

Όταν ο φόβος για τις εξετάσεις είναι μεγάλος, μπορεί να προκαλέσει:

• Αναστολή της σκέψης κατά τη διάρκεια της εξέτασης.
• Προβλήματα στη μελέτη πριν την εξέταση.
• Αποφευκτική συμπεριφορά, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε συχνές αναβολές της εξέτασης.
• Ψυχοσωματικά προβλήματα.

Η ελπίδα που μπορεί να έχει κανείς να μη βιώσει καθόλου φόβο για τις εξετάσεις είναι μη ρεαλιστική. Επιπλέον, είναι πολύ σημαντικό να μάθει κανείς να αντιμετωπίζει τις εξετάσεις παρ’ όλο το φόβο του. Δεν πρόκειται ουσιαστικά για φόβο για τις εξετάσεις, αλλά για φόβο μιας πιθανής αποτυχίας στις εξετάσεις. Η διάσταση που αποδίδει κανείς στην αποτυχία περικλείει διαφορετικούς φόβους:

• Φόβος μήπως απογοητευτεί ο εξεταστής.
• Φόβος πιθανής γελοιοποίησης μπροστά σε άλλους.
• Φόβος για την αντίδραση των γονέων.
• Φόβος για την προσωπική υποτίμηση

Τρόποι αντιμετώπισης του φόβου

1. Έλεγχος του μαθησιακού υλικού Φόβο δημιουργεί το γεγονός ότι η ύλη των εξετάσεων δεν είναι δυνατόν να ανακληθεί. Η βελτίωση στις τεχνικές μάθησης μπορεί να μειώσει το φόβο. 2.Εκπαίδευση στην ψυχολογική αντιμετώπιση Βασικές αρχές για την ψυχολογική αντιμετώπιση του φόβου των εξετάσεων: Όσο πιο συχνά φαντάζομαι τις εξετάσεις, τόσο πιο οικείες μου γίνονται. Ό,τι καταφέρνω στη φαντασία μου μπορώ να το αντιμετωπίσω ευκολότερα στην πραγματικότητα. 3.Εκπαίδευση σε πραγματικές καταστάσεις Αυτός που υποφέρει από φόβο για τις εξετάσεις θα πρέπει εκ των προτέρων να εκτεθεί σε όσο το δυνατόν περισσότερες καταστάσεις οι οποίες να μοιάζουν με την κατάσταση που επικρατεί στις εξετάσεις. 4.Σε περιπτώσεις έντονου φόβου είναι σημαντικό να έχει κανείς στη διάθεση του κάποιες στρατηγικές αντιμετώπισης: «Εάν αρχίσω να τρέμω, να ιδρώνουν τα χέρια μου, να χτυπάει η καρδιά μου δυνατά… θα πάρω βαθιές ανάσες και δεν θα χάσω την ψυχραιμία μου.» «Εάν βρεθώ σε αδυναμία να συγκεντρωθώ, θα προσπαθήσω να κερδίσω χρόνο ζητώντας από τον εξεταστή να επαναλάβει την ερώτηση ή ζητώντας του χρόνο για να σκεφτώ.» «Εάν δεν μπορέσω να απαντήσω σε μία ερώτηση, θα προσπαθήσω να συγκεντρωθώ περισσότερο στην επόμενη χωρίς να σκέφτομαι την αποτυχία.» «Θα μείνω ως το τέλος της εξέτασης συγκεντρωμένος και δεν θα τα εγκαταλείψω, θα παλέψω μέχρι το τέλος.» Τι δυσχεραίνει τις εξετάσεις; Τι διευκολύνει τις εξετάσεις; Αποφυγή σκέψεων που συσχετίζονται με τις εξετάσεις. Ψυχολογική αντιμετώπιση των εξετάσεων και των πιθανών ερωτήσεων. Αποφυγή ελέγχου των γνώσεων. Αμοιβαίος έλεγχος των γνώσεων με άλλους συνεξεταζόμενους. Αυτοεξέταση με ερωτήσεις από προηγούμενες εξετάσεις. Προσπάθεια καταπίεσης του φόβου για τις εξετάσεις. Σκέψεις για υιοθέτηση στρατηγικών αντιμετώπισης του φόβου των εξετάσεων. Στάση απέναντι στις εξετάσεις: Στάση απέναντι στις εξετάσεις: «Πρέπει να επιτύχω". «Θέλω να επιτύχω». Ερμηνεία της επιτυχίας στις εξετάσεις ως τύχης και σύμπτωσης. Αναγνώριση της επιτυχίας στις εξετάσεις ως αποτέλεσμα της προσωπικής επίδοσης. Βίωση της αποτυχίας ως κατωτερότητας. Βίωση της αποτυχίας ως κατωτερότητας. Μάθηση από τα λάθη που έγιναν κατά τη φάση της προετοιμασίας.

Πηγή: http://www.skf.psych.uoa.gr